U hoeft maar in de buurt van een vliegveld te wonen om te weten dat geluidsoverlast in onze gemotoriseerde tijd een behoorlijk probleem kan zijn. Ook in vroeger tijden was het niet overal rustig en stil. In grote steden zoals Londen en Parijs liet iedereen die iets aan de man wilde brengen zich om het hardst horen om toch vooral de aandacht te trekken van potentiele klanten. En dan waren er ook nog bedelaars en straatmuzikanten die naar hartelust meededen in de kakofonie. Het was soms zelfs zo erg dat er wetten werden uitgevaardigd om al dit straatgeluid in te dammen.
London Street Cries (detail). Door William Hogarth, 18de eeuw.
Al deze kooplieden hadden hun eigen melodietjes, die soms van vader op zoon werden doorgegeven. Behalve afkeer, wekte dat bij sommige componisten ook de interesse. Er is een aantal laat-zestiende-eeuwse vocale composities waarin dit soort straatkreten verwerkt zijn. Clément Jannequin schreef Les Cries de Paris (mp3 – bron), en de Engelse componisten Weelkes, Gibbons en Dering schreven composities met de straatkreten van London; bij elkaar meer dan 150 verschillende. Een kleine inventarisatie van wat er zoal werd aangeprezen in de composities van de drie laatstgenoemden:
- 13 soorten vis
- 18 soorten fruit
- 11 soorten groente
- 14 huishoudelijke artikelen
- 13 kledingstukken
- etc.
Na ons een goede morgen gewenst te hebben, begint Orlando Gibbons (1583-1625) zijn Cries of London met viskreten: “New mussels, new lilywhite mussels. Hot codlings, hot. New cockles, new great cockles. New great sprats, new…” (mp3 – bron), waarna allerlei andere artikelen en diensten volgen.
Ook in sommige twintigste-eeuwse composities zijn straatkreten verwerkt. Zo gebruikte de Engelse componist Ralph Vaughan Williams (1872-1958) in het tweede deel van A London Symphony de melodie van een lavendel-kreet. De Italiaan Luciano Berio (1925-2003) pubilceerde in 1974 zijn eigen Cries of London, met uitroepen van marktkooplui. In deel 4 wordt knoflook aangeprezen: (mp3 – bronavantgardeproject.org).
Aanbevolen cd’s en dvd’s
Meer info: Bol.com of Amazon.com of Emusic.com
Meer info: Bol.com of Amazon.com of Emusic.com
Meer info: Bol.com of Amazon.com of Emusic.com
Aanbevolen boeken en bladmuziek
Een fascinerend boek over geluid is geschreven door de Canadese componist Raymond Murray Schafer. Hierin analyseert hij de geluiden die op het land en in de stad te horen zijn (de ‘soundscape’). Daarnaast onderzoekt hij hoe deze soundscape in de loop van de eeuwen veranderd is. Een echte ear-opener!
