Iedereen die iets van klassieke muziek af weet kent de Italiaanse barok-componist Antonio Vivaldi (1678-1741); en dan met name zijn Vier Jaargetijden, waarvan ongeveer evenveel opnamen zijn gemaakt als er violisten zijn. Het zal u daarom wellicht verbazen dat Vivaldi langer dan 100 jaar min of meer vergeten is geweest. Toch is dat zo. Vanaf enkele decennia na zijn dood in 1741 tot aan het begin van de twintigste eeuw werd zijn muziek niet of nauwelijks gehoord.
Antonio Vivaldi
Tijdens zijn leven genoot Vivaldi wel degelijk bekendheid; niet alleen als componist maar ook als violist. Naast musicus was hij trouwens ook geestelijke. Hij werd in 1703 tot priester gewijd, maar legde al spoedig zijn werkzaamheden neer, waarschijnlijk vanwege een chronische bronchitis.
Veel composities schreef hij voor het koor en orkest van de Pio Ospedale della Pietà, een tehuis voor weesmeisjes in Venetië waar hij vanaf 1703 als maestro di violino en later als maestro dei concerti werkzaam was.
Vivaldi stond bekend om zijn ijdelheid. Zo beweerde hij dat hij sneller kon componeren dan een ander nodig had om de muziek te kopiëren. Dit mag dan overdreven zijn, feit is wel dat hij een grote hoeveelheid muziek nagelaten heeft. De catalogus die in 1973 opgesteld werd door Peter Ryom (de Ryom Verzeichnis – RV), vermeldt meer dan 700 werken waarvan ongeveer 550 concerto’s.
Al tijdens zijn leven was zijn reputatie tanende. Hij stierf waarschijnlijk in armoede. Zijn herontdekking heeft Vivaldi aan Johann Sebastian Bach te danken. Deze componist (die zelf trouwens ook een halve eeuw vergeten is geweest) transcribeerde een aantal concerto’s van Vivaldi zodat ze op orgel of klavecimbel gespeeld konden worden. Als voorbeeld de transcriptie van het concert voor twee violen en orkest opus 3, nr. 8. De orkestversie van Vivaldi: (mp3 – bron) werd door Bach als volgt voor orgel bewerkt: (mp3 – bron).
Het is dus duidelijk dat Bach grote belangstelling had voor deze concerto’s. Toen in de negentiende eeuw het Bach-onderzoek goed op stoom kwam, werd men om die reden benieuwd naar Vivaldi’s muziek. Men zocht de originelen van de Bach-transcripties op en concludeerde dat Bach er toch wel iets beters van gemaakt had. Pas in de vroege twintigste eeuw werd Vivaldi’s eer volledig hersteld toen men ontdekte hoe belangrijk de rol was die hij heeft gespeeld in de geschiedenis van het concerto – en daarmee in de voorgeschiedenis van de symfonie. En toen in 1920 zijn persoonlijke muziekarchief werd teruggevonden, was het hek helemaal van de dam. Sindsdien is zijn bekendheid alleen maar groter geworden en groeide hij uit tot één van de kaskrakers van de klassieke-muziekindustrie.
Aanbevolen cd’s en dvd’s
Meer info: Bol.com of Amazon.com of Emusic.com
Meer info: Bol.com of Amazon.com of Emusic.com
