Charles Ives

Charles Ives (1874-1954) werd geboren in het Amerikaanse Danbury, studeerde orgel en compositie in New York, maar vond daarna werk in de verzekeringsbranche, waarin hij tamelijk succesvol was. Componeren werd iets voor de vrije tijd. Hij hoefde dus niet ‘om den brode’ te schrijven en kon vrijelijk doen wat hij wilde. Dat deed hij dan ook zeer fanatiek. Zo fanatiek dat de rest van de muziekwereld hem niet zo kon (of wilde) volgen.

Charles Ives

Charles Ives

Ives kreeg muzikale eigenzinnigheid met de paplepel ingegoten. Zijn vader was gek op allerlei experimenten. Wat krijg je bijvoorbeeld als je fanfares op elkaar af laat lopen, terwijl ze verschillende stukken spelen en je zelf in het midden gaat staan? Of als je een lied in een andere toonsoort begeleidt dan het wordt gezongen? In beide gevallen wordt van bestaand materiaal iets onverwacht nieuws gemaakt. Dat is iets waar Ives zich een meester in heeft getoond. Heeft u ooit binnen een halve minuut zo’n bonte muzikale verscheidenheid gehoord als in dit fragment uit de Country Band March: (mp3bron
The Orchestral Music of Charles Ives
The Orchestral Music of Charles Ives. Door: Orchestra New England, James Sinclair (Koch 3-7025-2)

Meer info: Amazon.com of Emusic.com
)
. Tegelijk met de verscheidenheid is er een samenhang.

Ook het samen laten klinken van allerlei verschillende muziek is iets waar Ives zijn leven lang mee bezig is geweest. Een uitzonderlijk voorbeeld hiervan is Fourth of July. Denk je in dat je op 4 juli in een Amerikaans stadje rondloopt. Van alle kanten klinkt geluid: er is een fanfare, er worden liedjes gezongen, er wordt een baseball-wedstrijd gespeeld, er is vuurwerk. Al deze 4 juli-geluiden zijn door Ives in 6 minuten muziek gestopt: (mp3bron
Americana
Americana. Door: Dallas Symphony Orchestra; Donald Johanos (Vox CDX-5182)

Meer info: Amazon.com of Emusic.com
)
. Er zijn drie dirigenten nodig om het stuk uit te voeren.

Een andere rode draad door Ives’ oeuvre wordt gevormd door bekende Amerikaanse melodieën. Dit betreft zowel kerkliederen als volksliedjes. In vrijwel alle latere composities van Ives zijn dit soort melodieën op één of andere wijze verwerkt. In de vierde symfonie, zijn grootste werk, heeft hij tientallen melodieën gebruikt. Van “Nearer, My God, to Thee” tot “Home, sweet home”.

Zoals gezegd was Ives niet zo populair tijdens zijn leven. Na zijn dood veranderde dat echter volkomen. Blijkbaar was de rest van de muziekwereld toen pas toe aan de dingen die hij al jaren eerder deed. In 1965 werd zijn vierde symphonie voor het eerst uitgevoerd. Hij heeft het werk dus zelf nooit kunnen horen. Ives wordt nu gezien als de eerste grote Amerikaanse componist.

Aanbevolen cd’s

The Orchestral Music of Charles Ives
The Orchestral Music of Charles Ives. Door: Orchestra New England, James Sinclair (Koch 3-7025-2)

Meer info: Amazon.com of Emusic.com

Americana
Americana. Door: Dallas Symphony Orchestra; Donald Johanos (Vox CDX-5182)

Meer info: Amazon.com of Emusic.com

Symphonies 1-4/Holidays Symphony [...]
Symphonies 1-4/Holidays Symphony […]. Door: Chicago Symphony Orchestra en Royal Concertgebouw Orchestra; Michael Tilson Thomas (Sony SB 3K87746)

Meer info: Bol.com